ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان های بتنی مسلح موجود با استفاده از روش سطح دوم آیین نامه ژاپن با یک مطالعه موردی

با مطالعه سابقه لرزه خیزی ایران، مشخص می شود که اکثر مناطق آن همواره در معرض خطرات ناشی از زلزله های مخرب قرار داشته و در نتیجه تلفات و خسارات سنگین و غیرقابل جبرانی را در اثر آن تجربه کرده است. جدای از تلفات انسانی وارده در اثر زمین لرزه، خسارات اقتصادی آن نیز قابل توجّه می باشد. در نتیجه امروزه بحث پیشگیری و کاهش خطرات زلزله و ابداع روش هایی جهت بررسی آسیب پذیری سازه ها، شکل جدّی تری به خود گرفته است. با توجه به اهمیت ارزیابی و مقاوم سازی ساختمان های بتنی مسلّح، در کاهش خسارات ناشی از زلزله، در تحقیق حاضر یک روش ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای نیمه تفصیلی برای ساختمان های بتنی مسلّح با استفاده از روش سطح دوّم استاندارد ارزیابی لرزه ای ساختمان های بتن آرمه موجود کشور ژاپن ارائه شده است. استاندارد مذکور برای ارزیابی لرزه ای ساختمان های بتن آرمه کوتاه و یا با ارتفاع متوسّط مناسب می باشد. در سطح دوّم ارزیابی، ظرفیت لرزه ای یک سازه برپایه کارایی اعضای عمودی (ستون ها و دیوارهای سازه ای) با این فرض که تیر ها به اندازه کافی قوی هستند که دچار شکست نشوند، ارزیابی می گردد. مقاومت اعضا با استفاده از معادلات موجود محاسبه شده و شاخص شکل پذیری بر پایه زوایای خمش به دست آمده محاسبه می شود. در این روش، دو پارامتر شاخص ظرفیت لرزه ای سازه ای و شاخص ظرفیت سازه ای مورد نیاز برای هر طبقه معرفی می شود که با استفاده از حدود تعیین شده برای این دو پارامتر می توان آسیب پذیری ساختمان ها را ارزیابی نمود. در سطح دوّم ارزیابی، آیتم های مورد نیاز برای محاسبه شاخص لرزه ای سازه عبارتند از؛ مقاومت مصالح و مساحت سطح مقطع برای محاسبه مقاومت اعضای سازه ای، درجه و رتبه ترک های سازه ای و تغیر شکل های اتفاق افتاده و همچنین درجه قدمت و فرسودگی ساختمان. با توجه به مطالب فوق، روش سطح دوّم ارزیابی استاندارد مذکور برای ارزیابی لرزه ای ساختمان های بتنی مسلّح موجود در ایران، مناسب تشخیص داده شد. در این تحقیق، سه روش «ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان ها بر اساس سطح دوّم آیین نامه ژاپن» ، «ارزیابی آسیب پذیری ساختمان ها با استفاده از روش تحلیل طیفی مبتنی بر استاندارد 2800، ویرایش سوّم» و «ارزیابی آسیب پذیری ساختمان ها با استفاده از دستورالعمل بهسازی لرزه ای (نشریه شماره 360)» در قالب یک مطالعه موردی بر روی یک ساختمان پنج طبقه بتنی مسلّح موجود در تبریز، مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه شده اند. نتیجه حاصله از این قرار بود که روش های «شاخص لرزه ای ژاپن» و «روش تحلیل طیفی» در هر سه قاب مورد مطالعه، دارای نتایج همگرا بوده و این دو روش در یکی از سه قاب ساختمان مورد مطالعه با روش «دستورالعمل بهسازی لرزه ای» دارای اختلاف می باشند.